Hac, İslam’ın şartlarından bir şart olup hür, baliğ ve akıllı her müslümana farzdır. Bunun delili şu ayettir:
“Yoluna gücü yetenlerin o evi (Kabeyi) haccetmesi, Allah’ın, insanlar üzerinde bir hakkıdır.”
(Ali İmran, 97)
Sünnetten delil de şu hadislerdir:
“İslam beş şey üzerine bina edilmiştir: Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Resûlü olduğuna şahitlik etmek, namazı kılmak, zekatı vermek, ramazan orucunu tutmak ve gücü yetenin Beyt’i (Kabeyi) haccetmesidir.” (Hadisi Buhari ve Müslim, İbni Ömer (radıyallahu anh)’dan rivayet etmişlerdir.)
Müslim’de Ebu Hureyre (radiyallahu anh)’dan şöyle rivayet edilmiştir:
“Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) hutbede şöyle buyurdu: “Ey insanlar, muhakkak ki Allah haccı size farz kıldı, haccedin.’ Bir adam, ‘Ya Resulallah, her sene mi?’ diye sordu. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), bu soru üç defa tekrar edilene kadar sustu, ardından şu şekilde cevap verdi: ‘Evet desem size farz olacak ve güç yetiremeyeceksiniz, sizi bıraktığım şey üzere kalın…”
Ümmet, gücü yeten kişinin hayatta bir defa haccetmesinin farz olduğunda icma etmiştir.
Haccın Fazileti Hakkında Hadisler
1- Ebu Hureyre (radiyallahu anh) dedi ki:
“Resulallah (sallallahu aleyhi ve sellem)’e, ‘Amellerin hangisi daha faziletlidir?’ diye soruldu. ‘Allah ve Resulüne imandır.’ buyurdu. ‘Sonra hangisi?’ denildi, ‘Mebrur hacdır’ buyurdu.”
(Buhari, Müslim)
2- Hz. Aişe (radiyallahu anh) dedi ki:
“Dedim ki: ‘Ya Resulallah, cihadı amellerin en faziletlisi görüyoruz, cihad etmeyelim mi?’ Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: ‘Mebrur hac, cihaddan daha faziletlidir.”
(Buhari)
3- Ebu Hureyre (radiyallahu anh) dedi ki:
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: “Her bir umre, kendisinden önce ki umre ile arasında işlenen günahlara keffarettir. Mebrur haccın karşılığı ise ancak cennettir.”
(Buhari, Müslim)
4- Ebu Hureyre (radiyallahu anh) dedi ki:
“Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’i şöyle derken işittim: ‘Her kim kötü söz söyleme den, günah işlemeden hac yaparsa, annesinden doğduğu ilk günkü gibi günahsız olarak döner.”
(Buhari, Müslim)
5- Ebu Hureyre (radiyallahu anh) dedi ki:
“Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: ‘Hac ve umre yapanlar, Allah’ın misafirleridir. O’na dua ederlerse onlara icabet eder, istiğfar dilerlerse onlara mağfiret eder.”
(Nesai, İbni Mace)
6- Ebu Hureyre (radiyallahu anh) dedi ki:
“Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: ‘Allah’ım, hacılara ve hacıların istiğfar ettiklerine mağfiret et.’ (Hakim rivayet edip “Müslim’in şartı üzeredir”
demiştir.)
Umrenin Faziletleri Nelerdir?
Umreye gelince… Alimler -Allah onlara rahmet etsin- hükmü hakkında ihtilaf etmişlerdir.
Birinci Görüş: Umre Farzdır
Umre, haccin farz olduğu kişilere farz olur. Bu görüş; Hz. Ömer, Ibni Abbas, Zeyd bin Sabit, Ibni Ömer, Aişe (radiyallahu anha), Said Ibnul Müseyyeb, Said Bin Cübeyr (radıyallahu anh), Ata, Tavus, Mücahit, Hasan Basri, Ibai Sirin, Şabi, Sevri, Ahmed bin Hanbel, İshak, Şafii, Davud ve Buhari’den rivayet edilmiştir. Hatta Buhari, Sahih’te konu hakkında şöyle bir bab açmıştır: “Umrenin Farz Oluşu ve Fazileti Babı”
Delilleri şunlardır:
1- “Haccı ve umreyi Allah için tamamlayın.” (Bakara, 196) ayeti kerimesi ki, emir, vücubu gerektirir.
2- Hz. Aişe (radiyallahu anh) dedi ki:
“Resulullah (sallallahu aleyhive sellem)’e ‘Kadınlar için cihad var mıdır?’ dedim, o şöyle buyurdu: ‘Kadınlar için savaşsız cihad vardır, o da hac ve umredir.”” 3- Ebi Rezin (radiyallahu anh), Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e gelerek şöyle dedi: “Ya Resulallah, babam yaşlı biridir. Ne hacca ne umreye ne de sefere güç yetirebilir…” Buna karşılık Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), “Babanın yerine hac ve umre yap” buyurdu.
(Ebu Davud, Nesai. Tirmizi rivayet edip “hadis hasensahihtir” demiştir.)
4- Dabbi bin Mabed (radiyallahu anh) dedi ki:
“Ömer’e gidip dedim ki: ‘Ey müminlerin emiri! Ben müslüman oldum ve gördüm ki hac ve umre bana farz kılınmış. Ben de ikisini yapıp ihramdan çıktım.’ Ömer (radiyallahu anh) ona, ‘Nebin (sallallahu aleyhi ve sellem)’in sünnetine uydun’ dedi.”
(Ebu Davud, Nesai)
5- Ömer Bin Hattab (radiyallahu anh)’ın -soru soran kişi ki o Cebrail (aleyhisselâm) idi- hakkında rivayet ettiği hadiste,
“İslam nedir?” sorusuna cevaben Allah Resûlü (sallallahu aleyhi ve sellem), “Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Resulü olduğuna şahitlik etmen, namazı kılman, zekatı vermen, Beyt’i haccetmen, umre yapman, cenabetten dolayı gusül alman, abdesti tamamlaman ve ramazan orucunu tutmandır” buyurdu.
Cebrail (aleyhisselâm), “Şayet bunu yaparsam müslüman olur muyum?” diye sorunca Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), “Evet” buyurdu.
Cebrail (aleyhisselam) da “Doğru buyurdun” demiştir… (Beyhaki, Darekutni “bu sahih, sabit senettir” demiştir, İbni Huzeyme)
Fethu’l-Bari’de Hafiz (3/597) şöyle demiştir: “Bu senedi Müslim rivayet etmiş ancak lafzı zikretmemiştir.”
6- İbni Ömer (radiyallahu anh) dedi ki:
“Hiç kimse yoktur ki ona bir hac ve bir umre farz olmasın. Bu ikisini muhakkak yapmak gerekir. Bundan fazlası ise hayırdır, nafiledir.”
(Ibni Huzeyme, Hakim ve Darekutni, İbni Cureyc tarikiyle, Buhari ta’lik olarak zikretmiştir.)
İkinci Görüş: Umre Farz Değildir
Bu görüş: Ibni Mesud, Imam Malik, Ebu Hanife, Ebu Sevr, Imam Şafiî’nin eski görüşü, İbni Teymiyye, San’ani ve Şevka ni’den rivayet edilmiştir.
Delilleri:
1- Cabir bin Abdullah (radiyallahu anhy’dan rivayet edildiğine göre, Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)’e, “Umre farz mıdır?” diye soruldu.. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: “Hayır! Umre yaparsanız daha faziletli olur.” (Tirmizi, “hasensahih” kay dryla, Ahmed, Beyhaki, Ibni Ebi Şeybe)
2- Talla bin Ubeydullah (radıyallahu anh), Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’i şöyle derken işitmiştir:
“Hac cihaddir, umre ise nafiledir.” (İbni Mace)
Alimler bu iki hadis hakkında şöyle demişlerdir:
Cabir’in rivayet ettiği hadiste Haccac bin Ertaa olduğundan hadis zayıftır. İmam Nevevi, el Mecmu’da (7/6) dedi ki: “Tirmizi’nin “hasensahih sözü makbul değildir. Tirmizi’nin bu sözüne aldanma malı. Hafızlar bu hadisin zayıf olduğu konusunda ittifak etmişlerdir.”
Talha hadisine gelince… İbni Mace rivayet etmiş olup senedi zayıftır.
Bu hadis Darekutni ve Beyhaki’de Ebu Hureyre’den rivayetle mevcuttur. el Hafız, “senedi zayıftır” demiştir. Bu konuda sahih olarak gelen bir şey yoktur. İbni Cehm el Maliki, Cabir’den, hasen bir senedle şunu rivayet etmiştir. “Hiç bir müslüman yok ki umre ona farz olmasın.” (Fethu’l-Bari 7/597)
Mekkeliler İçin Umrenin Hükmü
Ibni Abbas, Ata, Tavus ve Imam Ahmed’den bir rivayete gore Mekke ehline umre yoktur. Ahmed bin Hanbel dedi ki: “Ibni Abbas umreyi farz görüp şöyle derdi:
‘Ey Mekke ehli! Size umre yoktur, muhakkak ki sizin umreniz Beyti tavaf etmenizdir.”
Ata dedi ki:
“Allah’ın yarattıklarından hiç kimse yok ki hac ve umre ona farz olmasın. Bu ikisi güç yetirenlere gereklidir. Mekke ehli hariç. Onlara hac vardır, Beyti tavaf ettikleri için onlara umre yoktur, tavafları umre yerine geçer.”
Umre Fiyatlarını İncelemek İçin Tıklayınız